Waarom complimentjes goed zijn
Het voelt goed als jouw baas je een pluim geeft. Dat werkt precies hetzelfde bij een kind. Als iemand zegt dat je het goed hebt gedaan, voelt dat fijn. Daardoor voelt je kind zich gezien en gewaardeerd. Dat stimuleert het zelfvertrouwen en positieve zelfbeeld van je kind. Hij of zij zal daardoor eerder denken: dit ga ik nog eens doen! Zo stimuleer je de motivatie van je kind, wat positief gedrag bevordert.
Het effect van verschillende complimenten
We delen complimenten op in verschillende categorieën. Ieder compliment heeft zijn eigen kleur en waarde:
Resultaatgerichte complimenten
Bij dit soort complimenten focus je op de prestatie, ofwel het resultaat. Bijvoorbeeld: ‘Wat heb je een mooie tekening gemaakt.’ Of: ‘Wat een prachtige blokkendoos heb jij gemaakt!’ Hiermee erken je de prestatie van je kind. Dat zorgt voor een gevoel van trots en voldoening. Voor kinderen is het belangrijk om gezien te worden. Ze laten hiermee vol trots aan hun ouders zien wat ze allemaal al kunnen.
Procesgerichte complimenten
De nadruk ligt bij procesgerichte complimenten op het gedrag en de inspanning van je kind: ‘Wat heb jij hard gewerkt zeg!’ Of: ‘Wat heb jij je best gedaan.’ Je laat je kind met dit soort complimentjes zien dat inzet belangrijker is dan het uiteindelijke resultaat. Daardoor leert je kind dat hard werken en proberen op zich al waardevol zijn. Dat geeft een kind motivatie om door te zetten, ook wanneer iets niet meteen lukt.
Persoonlijke complimenten
Een persoonlijk compliment gaat over bepaald gedrag, zoals: ‘Wat was je geduldig toen je zusje ging huilen tijdens het spelen.’ Of: ‘Ik vind het fijn dat je mij bij het afstoffen helpt, dat is heel behulpzaam van je’. Met zulke complimentjes zet je een mooie karaktereigenschap van je kind in het zonnetje. Dat versterkt het gevoel van zelfrespect en individualiteit.
Beschrijvende complimenten
Bij dit soort complimenten gaat het niet over het resultaat, maar over de weg ernaartoe: ‘Ik zie dat je een spin hebt getekend op een huis. Hoe ben je op dat idee gekomen?’ Door je compliment af te sluiten met een open vraag, geef je je kind stof tot nadenken. Waarom heb ik eigenlijk een spin getekend op het huis? Dit stimuleert bewustwording van het eigen handelen en denkproces.
Hoeveel complimentjes geef je als ouder?
Het juiste compliment op het juiste moment kan je kind motiveren. Maar een constante stroom aan lof kan juist het tegenoverstelde effect hebben. Je wilt niet dat je kind afhankelijk wordt van complimentjes, maar dat het op zichzelf vertrouwt en leert omgaan met teleurstellingen en uitdagingen. Dat stimuleer je door evenwichtig complimentjes te geven aan je kind. Het is slim om vooral aandacht te geven aan het proces, de moeite en de leerervaring, zeker als iets niet meteen lukt. Dat soort complimenten draagt bij aan het zelfbewustzijn en doorzettingsvermogen van je kind.
Vijf tips om een expert te worden in complimenten geven
Met deze vijf tips in je achterhoofd word je eenvoudig een specialist in het geven van complimenten aan je kind:
- Wees specifiek en gedetailleerd. Benoem concreet wat je zo mooi, leuk of goed vindt: ‘Wat knap dat je zoveel materialen in één knutselwerk hebt verwerkt. Ik zie hout, ik zie papier, ik zie steen.’
- Geef meteen feedback. Laat je kind meteen weten dat je zijn of haar gedrag opmerkt en waardeert, en niet pas een paar uur later: ‘Hartstikke goed dat je tijdens de zwemles in het water bent gebleven, ook al had je het ontzettend koud.'
- Focus op de inspanning. Benadruk de moeite die je kind heeft gedaan, ook als de gekleide olifant in kwestie meer op een hert lijkt: ‘Ik zie dat je heel veel tijd hebt gestoken in het kleien van deze olifant, wat goed dat je hebt doorgezet!’
- Wees eerlijk. Geef alleen een complimentje als je het ook echt meent. Je kind kan niet overal goed in zij, en dat is niet erg. Dat moet je kind ook leren, want dat is iets wat bij het leven hoort. Je bent meer dan wat je doet of kunt.
- Kijk naar de leeftijd van je kind. Complimentjes moeten passen bij de ontwikkeling van je kind. Je kunt niet verwachten dat een peuter al binnen de lijntjes kleurt. Je kan dan bijvoorbeeld zeggen: ‘Wat veel verschillende kleuren heb je gebruikt, mooi!’